Soundbary na stałe wpisały się już w dostępne rozwiązania audio. Cieszą się coraz większą popularnością. Rynek i to tylko w Polsce liczy już ponad 200 tysięcy urządzeń sprzedawanych rocznie. Pojawiają się modele od niemal każdego producenta. Czym są właściwie soundbary, skąd się wzięły, jakie są ich zalety, a jakie wady? Na co warto zwrócić uwagę kupując soundbar, dowiecie się z tego artykułu
Co to jest soundbar i do czego służy
Z wyglądu soundbar przypomina podłużny głośnik zwykle położony lub powieszony pod telewizorem. W rzeczywistości to zintegrowany system audio, we wnętrzu którego kryje się klika głośników – min. 2 aby generować dźwięk stereo, ale zdarzają się znacznie bardziej zaawansowane konstrukcje dysponujące kilkoma, a nawet kilkunastoma głośnikami.
Oprócz wspomnianych przetworników soundbary posiadają swój własny zintegrowany wzmacniacz i komplet złączy. Generalnie mają być kompaktowym rozwiązaniem zastępującym zestawy kina domowego. Główny cel to nadanie lepszego brzmienia treściom oglądanym na telewizorze, bez konieczności rozstawiania wielu skrzyń w pokoju i plątaniny kabli. Innymi słowy ma stanowić alternatywę dla tradycyjnego zestawu kolumn głośnikowych do kina domowego, choć nigdy go w pełni nie zastąpią ze względu na swoje ograniczenia, ale o tym później.
Historia soundbarów
Idea soundbarów nie jest nowa, a przynajmniej nie tak krótka jakby się mogło wydawać. Pierwszy projektor dźwięku od firmy Pioneer pojawił się w 2002 roku, a Yamaha YSP-1 zadebiutowała na targach CES w Las Vegas w styczniu 2005 roku. Wcześniej był też jeszcze inne eksperymenty z tego typu urządzeniami. Boom na soundbary rozpoczął się jednak około 2015 roku.
Co istotne pierwsze urządzenia takie jak Yamaha YSP-1 nie były z założenia głośnikami 2.0, a właśnie zaawansowanymi projektorami dźwięku. Miały wykorzystywać odbicia dźwięku od ścian, tak aby uzyskać jak najbardziej przestrzenne efekty dźwiękowe. Obecnie coraz częściej zdarza się – zwłaszcza w rozwiązaniach tanich, że są to rozwiązania stricte stereo.
Popularność soundbarów wiąże się w głównej mierze z zainteresowaniem tym segmentem rynku przez dużych graczy jak Samsung, Sony, LG. Firmy te przez lata oferowały kompaktowe systemy kina domowego, które po dużej popularności na przełomie wieków, szybko ją utraciły. Marne efekty dźwiękowe, szybka dezaktualizacja obsługiwanych standardów, liczne przewody i głośniki rozproszone po całym pokoju nie trafiały w gusta i potrzeby masowego użytkownika. Świadomi fani dobrego dźwięku i tak wybierali profesjonalne zestawy kina domowego konfigurując amplitunery, głośniki i pozostałe komponenty według własnych potrzeb.
Najważniejsze i kultowe marki. Czy są polskie soundbary?
Yamaha zapoczątkowała współczesny rynek soundbarów i jest zdecydowanie marką, która gwarantuje jakość i ciekawe rozwiązania w każdym zakresie cenowym. Rynek soundbarów mocno się jednak rozszerzył, gdy swoje produkty zaproponowali inni giganci audio np. Denon, JBL, DALI, Klipsch, Bose, ostatnio pojawił się pierwszy głośnik od Bang&Olufsen. Ciekawostką jest również fakt , że specjalista od słuchawek, a mianowicie Sennheiser zaoferował swoje bardzo zaawansowane rozwiązanie w tym segmencie rynku. Ale nie zapominajmy też o producentach telewizorów, którzy teraz zamiast staroświeckich zestawów kina domowego oferują soundbary pasujące idealnie do konkretnych modeli TV. Prym wiodą w tym: Samsung (lider rynku soundbarów w Polsce), Sony, LG czy Philips. Na ten rynek wchodzi też teraz Sharp i TCL. Także polskie marki próbują swoich sił, choć oferta jest skromna – Kruger&Matz ma trzy tego typu produkty w swojej ofercie, a podobno Tonsil przymierza się do produkcji urządzeń tego typu.
Budowa soundbara
Budowa soundbarów jest bardzo zróżnicowana i zależy od wielu czynników. Producenci montują różnego typu przetworniki, aby uzyskać pożądane efekty. W podstawowych modelach znajdziemy po prostu dwa głośniki, w niektórych może być natomiast kilkadziesiąt przetworników ulokowanych w różnych kierunkach. W niektórych modelach ich integralną częścią jest zewnętrzny, a w innych głośnik niskotonowy jest zaszyty w środku. Są też urządzenia pozwalające na obsługę bezprzewodową. Sam kształt soundbaru też nie jest jednorodny, są na rynku na przykład ultrakompaktowe modele, oraz duże belki, a gdy na rynku pojawiły się telewizory z zakrzywionymi ekranami oferowano także odpowiednio wyprofilowane soundbary.
Klasyfikacja, podział
Na rynku możemy wyróżnić kilka rodzajów soundbarów. Najprostszy podział to ten na jedno i dwuelementowe, czyli te z zewnętrznym subwooferem i bez niego. Dodatkowo obok typowych belek grających są też soundplate'y lub soundbase'y czyli duże płaskie głośniki jak Sonos Playbase, które mają zajmować znaczną część szafki RTV. Ponadto możemy też wyróżnić soundbary będące w rzeczywistości kompaktowymi systemami kina domowego za sprawą dodatkowych tylnych głośników.
Funkcjonalność
Współczesne soundbary to nie tylko podstawowe przeniesienie dźwięku z telewizora na zewnętrzny głośnik. To często próba stworzenia efektu kina domowego z wykorzystaniem najnowszych technologii dźwięku obiektowego, jak również korzystanie z systemów multiroom i przesyłania bezprzewodowego.
Jak podłączyć do telewizora, łączność bezprzewodowa
Większość soundbarów podłączymy do telewizora za pomocą złącza HDMI. Ważne, aby podłączyć go do TV pod port z kanałem zwrotnym audio czyli HDMI ARC. Niektóre modele, podobnie jak amplitunery, wyposażone są w kilka portów HDMI i możemy w ten sposób podłączyć konsole, dekoder, odtwarzacz Blu-ray bezpośrednio do soundbara, a obraz z niego jest dopiero przesyłany do telewizora. Takie podłączenie zapewnia dźwięk lepszej jakości z poszczególnych urządzeń. Standard eARC pozwalający na bezstratne przesyłanie z telewizora zaawansowanych formatów audio dopiero zaczyna się pojawiać na rynku. W przypadku niektórych modeli soundbarów łączność odbywa się za pośrednictwem starego, sprawdzonego przewodu optycznego SPDI/F (Toslink czasem Coaxial).
W teorii część soundbarów można podłączyć do telewizorów bezprzewodowo wykorzystując technologię Bluetooth. To rozwiązanie jednak znacząco ogranicza przepustowość dźwięku i jakość, więc raczej go nie rekomendujemy. Bluetooth można wykorzystać do przesłania dźwięku z telefonu. Coraz więcej modeli posiada też WiFi, które daje wsparcie dla systemów multiroom, czy technologii AirPlay 2.
Kombatybilność
Z soundbarami kompatybilna jest zdecydowana większość telewizorów dostępnych na rynku. Kluczowe jest tu podłączenie właśnie za pomocą HDMI lub złącza optycznego. Dodatkowym atutem może być natomiast opcja sterowania soundbarem za pomocą pilota od telewizora, najczęściej za sprawą technologii HDMI-CEC.
W zależności od modelu i producenta soundbary są kompatybilne z różnymi systemami multiroom jak Denon Heos, Yamaha MusicCast, Sonos, czy wspomniany wcześniej AirPlay 2. Część modeli wspiera też Google Chromecast, a część Spotify Connect oferując bezpośredni dostęp do usługi Spotify.
Liczba obsługiwanych kanałów
Liczba obsługiwanych kanałów audio zależy przede wszystkim od modelu. Te podstawowe oferują dźwięk 2.0, przy wykorzystaniu subwoofera jest to już 2.1 zdarzają się modele 3.0 i 3.1 oraz modele 3.1.2 stworzone z myślą o formatach Dolby Atmos i DTS:X. Niektóre mają w zestawie zewnętrzne tylne głośniki i oferują dźwięk 5.1 lub nawet 5.1.4, a do tego dochodzi też projekcja dźwięku nawet w standardzie 7.1.4, jak w przypadku Yamaha YSP-5600. Mowa tu jednak o głośnikach wirtualnych.
Gniazda, obsługiwane formaty dźwięku
Podstawowe gniazda w sounbarach to HDMI i ewentualnie złącze optyczne. Rzadko kiedy spotyka się więcej dodatkowych gniazd. Czasem jest to USB do odtwarzania multimediów z pendrive'ów, czasem wejście audio do podłączenia na przykład gramofonu. Większość modeli ogranicza się jednak do HDMI.
Podstawowe modele zwykle wspierają dźwięk w technologii Dolby Digital. Natomiast im soundbar jest bardziej zaawansowany to możemy znaleźć tam również DTS, DTS-HD Master Audio, Dolby Digital Plus, Dolby TrueHD, Dolby Atmos oraz DTS:X i wsparcie dla PCM 7.1. Niestety część modeli jedynie dekoduje dźwięk w formatach takich jak DTS:X i Dolby Atmos, a nie koniecznie pozwala usłyszeć jego zalety. To oferują tylko najbardziej zaawansowane modele.
Soundbar vs zestaw kina domowego
Czy można bezpośrednio porównywać soundbar z kinem domowym? W teorii zastosowanie jest podobne. W praktyce za sprawą dobrego soundbaru możemy cieszyć się dźwiękiem lepszym niż w przypadku zastosowania zestawu kina domowego sprzed dekady stworzonego przez jednego z popularnych producentów RTV. Dużo zależy od samego soundbaru i pomieszczenia, natomiast nigdy nie zastąpi on dobrego zestawu kina domowego. Ale soundbar jest po prostu wygodniejszy, tańszy i bardziej praktyczny stąd jego wzrastająca popularność. Jeśli bowiem kinomaniak nie może sobie pozwolić na kilka głośników w pokoju to soundbar jest dobrym rozwiązaniem. Często w mieszkaniach jest też sprzętem w pełni wystarczającym jeśli chodzi o efekty, bez sprawiania, że cały blok drży w posadach podczas gdy my oglądamy film akcji.
Wybór sprzętu powinien być przemyślany, poprzedzony odsłuchem lub przynajmniej dobrym rozeznaniem oferty i dopasowany do własnych potrzeb.
Soundbar do słuchania muzyki
Często zadajemy sobie pytanie czy soundbar nadaje się do słuchania muzyki. O ile właśnie głośniki do kina domowego zwykle dają radę z dźwiękiem muzycznym 2.0/2.1 tak w przypadku soundbarów efekty najczęściej są średnie. Niektóre modele rzeczywiście oferują dźwięk muzyczny, którego nie powstydziłby się dobry zestaw stereo. Niestety w wielu modelach głośniki dobrane są pod efekty dźwiękowe w filmach i co najwyżej nieźle sobie radzą przy musicalach, ale dźwięk nawet z serwisów streamingowych bywa już mało soczysty. Dobrą opcją jest zakup niezależnego głośnika bezprzewodowoego jak Sonos, Homepod czy Heos i korzystanie z niego do słuchania muzyki. Ewentualnie poszukania takiego soundbaru, który sprawdzi się również w muzyce.
Sposoby ustawienia soundbara
Soundbar jest sprzętem stricte około telewizyjnym. Dlatego jeśli telewizor wisi na ścianie to możemy go powiesić pod (warto zachować pewien odstęp dla lepszej akustyki). Większość modeli ma w zestawie dedykowany stelaż do montażu. Soundbar możemy też postawić na szafce RTV. W przypadku gdy telewizor również stoi na szafce ważne jest dopasowanie wymiarów obu urządzeń. Czasem soundbar zmieści się idealnie między podstawą telewizora, czasem będziemy musieli go wysunąć na front.
Zalety i wady
Podsumowując, największym atutem soundbarów są jego gabaryty, brak przewodów w całym salonie i kompaktowość. Często to sprzęt, który w pełni usatysfakcjonuje podczas filmowych seansów zwłaszcza w mniejszym pomieszczeniu. Natomiast wadą są pewne ograniczenia dźwiękowe, zwłaszcza przy słuchaniu muzyki oraz słabsze efekty niż w przypadku klasycznych głośników podczas odtwarzania dźwięku przestrzennego. Dobre soundbary wcale też nie są tanie, choć wciąż tańsze od nawet podstawowego kompletu systemu kina domowego. Dlatego w pewnych warunkach soundbar okazuje się najrozsądniejszym pomysłem. Wady i zalety różnią się jednak pomiędzy modelami i soundbar za 300 PLN będzie znacząco się różnił od tego za 3000 PLN czy tego za 6000 PLN. Soundbar oferuje lepszy dźwięk niż ten z telewizora i to jest jego niezaprzeczalny atut.
Na co zwrócić uwagę kupując soundbar? Jaki soundbar wybrać?
Przed zakupem soundbaru powinniśmy określić nasz budżet, ulokowanie urządzenia (czy ma wisieć, czy leżeć na szafce) oraz kwestie zewnętrznego subwoofera czy też ewentualnych tylnych głośników. Poza tym zastanówmy się czy ma być częścią większego systemu multiroom jak na przykład Heos, czy sprzętem, który będzie występował solo. Warto też odpowiedzieć sobie na pytanie czy będziemy słuchać na nim muzyki. To wszystko pozwoli nam zawęzić poszukiwania, będziemy mogli przeczytać recenzje wybranych modeli no i wybrać się do salonu, aby dokonać odsłuchu sprzętu. Myślę, że nie warto też kierować się tym, że skoro mamy telewizor marki X to soundbar też powinien być marki X. Można mieszać te komponenty i dobierać sprzęt tak, aby był jak najlepszy dźwiękowo dla nas w danym budżecie.